پرداخت یاری چیست؟

با گسترش کسب‌وکارهای اینترنتی نیاز به پرداخت به صورت آنلاین و اینترنتی بیش از پیش احساس شد. در گذشته انحصار ارائه خدمات بانکی در اختیار بانک‌ها بود و بانک‌ها ملزم به ارائه خدمات به صاحبان حساب‌های بانکی بودند، اما امروزه سازوکار دیگری برای پرداخت و تراکنش‌های بانکی به سبب گسترش کسب‌وکارهای اینترنتی نیاز است. از این رو، سازوکارهایی تحت عنوان درگاه پرداخت واسط وارد عرصه شدند. بنابراین در این مقاله قصد داریم ابتدا به مفهوم و مزایای درگاه پرداخت واسط و سپس پرداخت یاری بپردازیم.

در زمینه پرداخت به صورت آنلاین دو مقوله پرداخت مستقیم و پرداخت واسط مطرح می‌گردد. ابتدا توضیح مختصری از پرداخت مستقیم ارائه دهیم.

درگاه پرداخت مستقیم

شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت الکترونیک (Payment service provider یا به ‌اختصار PSP) به صورت رسمی ارائه‌دهندگان درگاه پرداخت شخصی هستند. در نتیجه کسب‌وکارهای متقاضی، باید با مراجعه به یکی از این شرکت‌ها و ارائه مدارک هویتی لازم اقدام به دریافت درگاه پرداخت نمایند. هرکدام از این شرکت‌ها با چند بانک‌ طرف قرارداد هستند که امکان ارائه درگاه پرداخت اینترنتی از سوی بانک به ایشان واگذار شده است.

واضح است که همه کسب‌وکارها امکان دریافت درگاه پرداخت مستقیم را ندارند. چراکه برای گرفتن درگاه پرداخت شخصی از این طریق، نیاز به صرف زمان زیاد، مراجعه به بانک، طی کردن فرآیند بروکراتیک مرتبط با آن و از همه مهم‌تر داشتن وب‌سایتی با کیفیت است که استاندارهای گرفتن نماد اعتماد از مرکز توسعه تجارت الکترونیک را داشته باشد. علاوه بر این، امروزه با افزایش محبوبیت شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام، کسب‌وکارهایی که در بستر این شبکه‌ها فعالیت می‌کنند روز به روز در حال افزایش‌اند که ایشان نیز امکان گرفتن درگاه پرداخت مستقیم را ندارند. در نتیجه این کسب‌وکارها مجبورند از مشتریان خود بخواهند که هزینه کالا یا خدمات را برایشان کارت به کارت کنند؛ پرداخت هزینه به این شکل علاوه بر اینکه برای مشتریان دشوار است برای کسب‌وکار مذکور هم مشکلاتی از قبیل دشواری در پیگیری پرداخت را به همراه دارد.

درگاه پرداخت واسط

اغلب کسب‌وکارها و استارت آپ ها به درگاه پرداخت اینترنتی نیاز دارند اما برای دریافت یک درگاه پرداخت آنلاین زمان زیادی نیاز است و این زمان برای شرکت‌های نوپا طولانی‌تر می‌باشد چرا که فرایند اعتبارسنجی برای دریافت صلاحیت اخذ درگاه پرداخت آنلاین طولانی بوده و بایستی اعتبار و صلاحیت کسب‌وکار شما احراز گردد. بنابراین می‌توان از روش دیگری بهره برد. اینجاست که مفهوم درگاه پرداخت واسط معنی می‌یابد.

به عبارت دیگر، کسب‌وکارها می‌توانند به جای عقد قرارداد به صورت مستقیم با بانک‌ها، یکی از شرکت‌های  درگاه واسط را انتخاب کرده و نسبت به فعالیت و دریافت درگاه اقدام کنند.

مسلما این روش پرداختی مزایایی دارد که صاحبان کسب وکارها به استفاده از آن سوق داده می‌شوند. بنابراین در ادامه به ذکر مختصری از مزایایی درگاه پرداخت واسط بسنده می‌کنیم.

ثبت‌نام آسان و آنلاین: دریافت درگاه های پرداخت به صورت اختصاصی می‌طلبد تا فرایندهای طولانی اداری را پشت سر بگذارید. زمان و هزینه بیشتری را صرف نمایید. اما به دلیل آنکه ثبت نام درگاه های پرداخت واسط آنلاین و غیرحضوری می‌باشند می‌توانید به جای صرف زمان بیشتری و به صورت مجازی با استفاده از سایت های موجود برای در اختیار داشتن یک درگاه پرداخت واسط و به واسطه ی چند کلیک اقدام نمایید. ضمن آنکه این فرایند به صورت کاملا رایگان و به جز مواردی خاص نیاز به مجوز و یا نماد اعتماد الکترونیکی ندارد.

دسترسی گسترده: یکی از اهداف ایجاد درگاه های واسط، افزایش میزان دسترسی عموم به خدمات پرداخت آنلاین و الکترونیک است. این نهادها در مقایسه با درگاه پرداخت مستقیم ارزش افزوده بیشتری در پی داشته و با ایجاد شبکه ارتباطی گسترده امکان تبادل و دسترسی میان کسب و کارهای مختلف را فراهم می‌کند به عبارت دیگر، صاحبان سایر کسب و کارها از سراسر ایران می‌توانند با کسب وکار شما ارتباط برقرار کنند و بدین ترتیب،  میزان مخاطبان و در نتیجه میزان مشتریان شما افزایش خواهد یافت.

شبکه ارتباطی وسیع: مطابق مجوزهای اعطا شده از سوی بانک مرکزی درگاه های پرداخت واسط می‌توانند با چند درگاه پرداخت قرارداد منعقد سازند. بدین ترتیب، امکان ارائه خدمات گسترش یافته و صاحبان کسب و کار می‌توانند از چند درگاه استفاده نمایند. همچنین، بدلیل آنکه شرکت های درگاه پرداخت واسط با چند شرکت    PSP  قرارداد همکاری دارند و براساس توافقات صورت گرفته، مراحل و فرآیند پرداخت را تسهیل کرده و رضایت بیشتر صاحبان مشاغل را بدست می آورند.

ایجاد امنیت و اعتماد میان خریدار و فروشنده : یکی از رسالت های اصلی شرکت های پرداخت واسط، ایجاد محیطی امن جهت تراکنش‌های آنلاین می‌باشد. این شرکت ها با وضع قوانینی به پرداخت کننده تضمین می دهند که خرید انجام شده از سوی فروشنده تحویل گردد که این امر باعث کاهش بسیاری از بی اعتمادی ها و افزایش خرید و فروش در کسب و کارهای مجازی میگردد.

استفاده از پلاگین‌های ویژه: پلاگین یک برنامه و یک کد نرم‌افزاری می‌باشد که با سوار شدن بر روی یک برنامه دیگر، آن را تکمیل می‌کند. درگاه های واسط با فراهم کردن پلاگین‌ها و APIهای متعدد، اختیار و قدرت عمل صاحبان کسب و کارها را افزایش داده زمینه ارائه خدمات با کیفیت به کاربران را فراهم می‌کند.

گزارش‌های کاربردی: درگاه های پرداخت واسط خدمات متنوعی را ارائه می‌دهند یکی از این خدمات، امکان تهیه گزارش‌های کاربردی و کارآمد می‌باشد که اطلاعات مفیدی در زمینه تراکنش‌های صورت گرفته از جمله: تعداد و مبلغ فروش، تاریخ تسویه‌حساب‌ها و گزارش اطلاعات هر تراکنش و… را در اختیار فروشندگان قرار می‌دهد.

پشتیبانی آنلاین و 24 ساعته: امر پرداخت به خصوص هنگامی که مبلغ وجه واریزی و یا تعداد تراکنش ها زیاد باشد نیازمند پشتیبانی در تمام ساعات و تمام روزهای هفته می‌باشد. بنابراین به دلیل اهمیت این امر، شرکت‌های پرداخت واسط در تمام ساعات روز و تمام روزهای هفته، آماده ارائه خدمات و انجام پشتیبانی‌های لازم برای صاحبان کسب و کارها می‌باشند.

پرداخت یاری چیست؟

در دنیای کنونی، کسب‌وکارهای آنلاین نیاز به بستری امن، جهت پرداخت و خریدوفروش دارند. همچنین با گسترش و افزایش محبوبیت درگاه های واسط در بین کسب و کارهای آنلاین ، بانک مرکزی به عنوان یک سازمان نظارتی درصدد ایجاد نهادی به منظور تسهیل فرآیند پرداخت الکترونیک و همچنین ایجاد فضایی مطابق با قوانین و الزامات برآمد. بدین ترتیب با مجوز بانک مرکزی نهادهایی تحت عنوان پرداخت یار با عقد قرارداد با شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت ، می‌توانند به صورت غیر مستقیم به شبکه الکترونیکی پرداخت (شاپرک) وصل شوند. بنابراین پرداخت یار با انعقاد قرارداد با شبکه‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت یعنی PSP و شاپرک، امکان پرداخت‌های بدون حضور کارت را بدست آورده و سپس به شبکه شاپرک ارسال می‌نماید. تمام اعمال فوق مطابق با چارچوب تدوینی از سوی بانک مرکزی و بر اساس قرارداد منعقده صورت می‌گیرد.

نهادهای پرداخت‌یار، بر روی خدمات پرداخت الکترونیک تمرکز داشته و در تلاشند تا استانداردهای بین‌المللی را به نحو احسن پیاده‌سازی کنند و در راستای پرداخت امن برای کسب‌وکارها و مشتریان و افزایش اعتماد و جلب مشتریان قدم بردارند.

استفاده از درگاه های پرداخت یارها یکی از به صرفه ترین و آسان ترین روش‌ها برای شرکت‌های نوظهور و استارت آپی به شمار می‌رود زیرا بدلیل آنکه اغلب این شرکت ها در ابتدای فعالیت خود از منابع مالی و بودجه اندکی برخوردار هستند بنابراین برای جلوگیری از تحمیل هزینه‌های اضافی بهترین روش بهره گیری از پرداخت یار می‌باشد.

با تدوین قوانین پرداخت یاری ، شرکت هایی که تا پیش از این به عنوان درگاه واسط در حال فعالیت بودند با احراز شرایط و الزامات اعلامی از سوی بانک مرکزی نسبت به اخذ مجوز پرداخت یاری اقدام و فعالیت در قالب قوانین و الزامات پرداخت یاری را آغاز نمودند.

هر چند که پس از اجرایی و الزامی شدن شرایط پرداخت یاری باعث به وجود آمدن فضایی امن تر ، قانونمند تر ، و منظم تر شد اما به دلیل برخی از محدودیت ها ، شرکت های واسط پرداخت مجبور به حذف برخی از امکانات و مزایای ارائه شده به کاربران خود شدند ، مانند ، حذف امکانات جانبی مانند کیف پول ، ارائه خدمات با استفاده از انتقال اعتبار ، محدودیت در زمان و نحوه تسویه حساب ها .